Wat is Hoogsensitiviteit?
Je hoort de term hoogsensitiviteit steeds vaker tegenwoordig. Wat is het nou eigenlijk? Heeft het te maken met zwakte, tere zieltjes of over emotionele mensen? Maar wat is dat dan precies, een hoogsensitief persoon (hsp)? Eigenlijk is daar geen hele duidelijke omschrijving van. Elk hsp-er is weer anders en heeft verschillende klachten van zijn of haar gevoeligheid.
Heel kort door de bocht zou je kunnen zeggen dat een hsp-er iemand is die gevoeliger is voor indrukken en scherper waarneemt dan gemiddeld.
Vergeet alleen niet, dat naast die scherpere waarneming er ook een diepere verwerking is. Het kost een hsp-er dus vaak meer tijd om dingen te verwerken.
Esther Bergsma beschrijft in haar boek het Hoogsensitieve brein heel mooi de drie fases van verwerking van het hoogsensitieve brein. Namelijk het opmerken, verwerken en reageren.
Opmerken
Je vangt prikkels op door middel van je zintuigen. Zoals je wellicht weet, beschikken wij over vijf zintuigen, horen, zien, voelen, proeven en ruiken. Dat zijn de externe prikkels. Misschien valt jou altijd alles op, misschien geniet je tijdens een wandeling van alle kleine wondertjes van de natuur. Dat komt omdat hsp’ers beschikken over de kunst van het zeer gedetailleerd kunnen waarnemen. Vergeet niet dat je ook interne prikkels krijgt van je lichaam. Veel hsp-ers zijn bijvoorbeeld gevoeliger voor pijn, sommige vrouwen voelen precies wanneer zij een eisprong hebben en sommige hsp-ers kunnen slecht een honger gevoel verdragen.
Verwerken
Uit diverse onderzoeken is gebleken dat er bij hsp-ers meerdere hersengebieden actief zijn bij de verwerking van de prikkels. Dit verklaart de diepgaande verwerking. Een hoogsensitief brein is harder aan het werk om alle prikkels te verwerken.
In dit verwerk-proces komen meestal de volgende stappen in willekeurige volgorde terug:
- De behoefte om alle prikkels die je te verwerken krijgt te kaderen of te herkennen aan de hand van eerdere ervaringen uit het verleden.
- Een risico analyse maken van alles wat je opvangt. Denk hierbij aan vragen als: ‘wat kan er gebeuren? Als ik dit doe, gebeurt er dat, maar ik kan ook….. Ik zou het ook nog op die manier kunnen aanpakken, dan……’.
- Vervolgens houdt een hoogsensitief brein ook rekening met het sociale aspect. Het precies kunnen aanvoelen wat de ander van jou verwacht of wat van jou gewenst wordt, maakt dat een hoogsensitef brein ook erg bewust is wat zijn/haar keuzes of gedrag voor effect hebben op de ander. Vaak houden hsp-ers meer rekening met de mensen om zich heen dan met hun eigen behoeften. Hsp-ers zijn zich zeer bewust van hun rol in een groep.
Reageren
Als je steeds meer begrijpt van het hoogsensitieve brein, kan je je voorstellen dat hsp-ers meer tijd nodig hebben om te reageren. Het kan voor hsp-ers lastiger zijn om keuzes te maken, omdat zij alles tegen elkaar afwegen. Als het je dan uiteindelijk gelukt is om een keuze te maken, is dat weer een nieuwe prikkel. Vanuit een keuze komt namelijk actie, er mag iets gebeuren. Dan komt de grote vraag: ‘heb ik het wel goed gedaan?’.
Dit in het kort wat hoogsensitiviteit is. Vanuit de diepgaande verwerking ontstaan vaak de klachten zoals:
- Overprikkeling
- Moeite met keuzes maken
- Overzicht verliezen
- Balans hoofd / hart kwijt zijn
- Eigen ik kwijt raken
- Burn out
- Onzekerheid
Wil jij weten of je een hsp bent? Kijk dan hier voor een hsp-test.
Twijfel je al een poosje aan coaching? Plan dan een gratis kennismakingsgesprek via de online afsprakenmaker.
